Aangifte doen met een visuele beperking

Publicatiedatum 29-04-2025, 13:22 | Laatste update 21-08-2025, 13:46

Voor mensen die weinig of niets zien, vraagt online belastingaangifte doen soms net wat meer voorbereiding. Gelukkig zijn er hulpmiddelen, slimme technieken en mensen in de omgeving die daarbij kunnen ondersteunen.

Monique Verboeket, projectleider Betalingsverkeer en Digitale Toegankelijkheid bij de Oogvereniging, legt uit hoe mensen met een visuele beperking dit proces ervaren en hoe maatschappelijk dienstverleners kunnen helpen.

Monique vertelt: “Met de juiste digitale vaardigheden en hulpmiddelen, zoals spraak- of vergrotingssoftware, kunnen veel mensen met een visuele beperking zelfstandig belastingaangifte doen. Vaak is hier wel wat ervaring en voorkennis voor nodig. Dat is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Hulp van een vertrouwd persoon zoals partner, vriend, belastingadviseur of maatschappelijk dienstverlener kan dan helpen. Toch blijft het soms ingewikkeld, bijvoorbeeld als systemen niet goed samenwerken met de hulpmiddelen.”

Verbeteringen in de toegankelijkheid

Digitale toegankelijkheid is een wettelijke verplichting voor overheidsorganisaties. Websites, apps en content van de Belastingdienst moeten voldoen aan toegankelijkheidsnormen, zodat iedereen ze kan gebruiken. De Belastingdienst werkt actief aan verbeteringen, bijvoorbeeld aan de toegankelijkheid van het aangifteformulier voor gebruikers van voorleessoftware of een toetsenbord. Ook is er tegenwoordig veel meer automatische gegevensinvoer, waardoor mensen minder zelf hoeven in te vullen. “Dit maakt de aangifte eenvoudiger,” beaamt Monique. Toch blijven er uitdagingen. Monique noemt als voorbeeld: “Een formulier kan technisch toegankelijk zijn, maar als de volgorde van velden onlogisch is, kan het alsnog verwarrend zijn.”

Belangrijke rol

Rond de aangifteperiode ontvangt de Ooglijn, de informatie- en advieslijn van de Oogvereniging voor leden en niet-leden, veel praktische vragen. De Ooglijn helpt niet bij het invullen van aangiftes, maar stimuleert om de aangifte zelfstandig in te vullen, verwijst door naar de juiste instanties en signaleert knelpunten.

Zo bleek onlangs een uitklapmenu niet goed te werken met een schermlezer. “We zoeken dan samen uit waar het probleem zit en verwijzen naar de juiste plek. We moedigen mensen ook aan om problemen zelf te melden,” zegt Monique. Problemen kunnen niet altijd meteen worden opgelost, maar meldingen helpen om toekomstige verbeteringen mogelijk te maken.

De Oogvereniging organiseert ook bijeenkomsten in het hele land: de Oogcafés. Hier ontmoeten mensen met een visuele beperking elkaar, wisselen zij ervaringen uit en krijgen zij informatie over uiteenlopende thema’s.

Goed afstemmen

Maatschappelijk dienstverleners kunnen ondersteuning bieden bij de aangifte, maar niet iedereen heeft voldoende technische kennis. Daarom is het belangrijk om je als maatschappelijk dienstverlener goed aan te passen aan de werkwijze van degene die ondersteuning zoekt. Monique adviseert: “Vraag welke hupmiddelen iemand gebruikt – vergroting, spraak of braille – en sluit daarop aan. Zo kun je de ondersteuning beter afstemmen op de behoefte van de persoon.”

Samenwerken

De Oogvereniging zoekt de samenwerking met andere belangenorganisaties, zoals organisaties voor mensen met beperkte basisvaardigheden, omdat veel problemen en vragen overlappen. “Zo zorgen we ervoor dat betrouwbare hulp dichtbij beschikbaar is”, vertelt Monique.

Daarnaast werkt de Oogvereniging samen met andere belangenverenigingen en de 4 grootbanken binnen het programma Toegankelijk Bankieren aan het realiseren van hulp in de buurt. Meer informatie is te vinden op toegankelijkbankieren.nl en bankinformatiepunt.nl.

Zelf melden

Loop je zelf tegen een toegankelijkheidsprobleem bij de Belastingdienst aan? Bijvoorbeeld omdat aangifte doen met toegankelijkheidssoftware niet lukt? Of omdat een pdf-document niet leesbaar is met hulpmiddelen? Meld het dan via de website van de Belastingdienst of neem contact op met de BelastingTelefoon via 0800 - 0543.